อาวุธ ตามความหมายของประมวลกฎหมายอาญา

วันนี้เรามารู้จัก "อาวุธ" กัน
อาวุธ เป็นใคร.... อาจหมายถึงน้องของพ่อที่ชื่อ "วุธ"

แต่ถ้า "อาวุธ" คืออะไร

ในทางกฎหมายอาญาได้มีการให้ความหมายไว้ ดังนี้

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1(5) อาวุธ หมายความรวมถึงสิ่งซึ่งไม่เป็นระบบโดยสภาพแต่ซึ่งได้ใช้หรือเจตนาจะใช้ประทุษสลายร่างกายถึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ

"Arm" includes anything which is not a weapon by nature, but which is used or intended to be as a weapon for cusing grievous bodily harm;

หลักกฎหมาย อาวุธ หมายความรวมถึงสิ่งที่ให้เป็นอาวุธโดยสภาพแต่ได้ใช้หรือเจตนาจะใช้ประทุษร้ายร่างกายถึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ

ข้อพิจารณา

1. อาวุธโดยสภาพ ซึ่งเป็นความหมายธรรมดา อะไรเป็นอาวุธโดยสภาพ เข้าใจได้ตามข้อความตอนที่ว่า ใช้ประทุษร้ายร่างกายถึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ คืออาวุธโดยสภาพความหมายถึงสิ่งที่ใช้สำหรับทำให้เกิดอันตรายสาหัสแก่บุคคลในลักษณะปกติของสิ่งนั้น ร่างกายรวมทั้งร่างกายและจิตใจตามมาตรา 295 อันตรายสาหัสหมายความตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 297
ตัวอย่าง เช่น ปืน ดาบ หอก แหลน หลาว มีด และตะบอง ปืนอัดลม (ยิงด้วยการอัดลมทำให้เกิดแผลมากน้อยแล้วแต่ระยะที่ยิงทำอันตรายสาหัสได้) ระเบิด สนับมือ ไม้ซาง ลูกดอกอาบยาพิษ แก๊สพิษ เป็นต้น ส่วนของอาวุธซึ่งไม่พร้อมที่จะทำอันตรายสาหัสได้ เช่น ปืนไม่มีกระสุน ไม่เป็นอาวุธ แต่ถ้ามีทั้งแมกกาซีนและกระสุนติดอยู่กับปืนเป็นอาวุธซึ่งมีความหมายอย่างเดียวกับศาสตราวุธ

2. อาวุธโดยการใช้หรือเจตนาจะใช้ สิ่งเหล่านี้ตามสภาพไม่เป็นอาวุธ ถึงแม้จะใช้ทำอันตรายสาหัสแก่กายได้ แต่ถ้าได้ใช้โดยเจตนาจะใช้อย่างอาวุธให้เป็นอันตรายสาหัสก็ถือเป็นอาวุธ ควรสังเกตุว่าการใช้หรือเจตนาจะใช้ประทุษร้ายร่างกายถึงอันตรายสาหัสนี้มีข้อความำคัญประกอบต่อไปว่า "ใช้อย่างอาวุธ " จึงต้องเข้าใจว่าถ้าใช้ทำร้ายถึงอันตรายสาหัส แต่มิได้ใช้อย่างอาวุธก็ไม่ถือว่าเป็นอาวุธ เช่น ขวานที่ใช้ตัดไม้ ไม่เป็อาวุธโดยสภาพแต่ใช่อย่างอาวุธได้ ,ถือเคียวกลับจากที่เกี่ยวข้าวพบไม้ตะบูนที่ปลายนาเลยลักไป ไม่เป็นการลักทรัพย์โดยมีอาวุธ เพราะไม่ได้ใช้หรือเจตนาจะใช้เคียวเป็นอาวุธ ,ไม้จะเป็นอาวุธหรือไม่ต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริง คือหากลักษณะทางกายภาพของไม้นั้นเองสามารถใช้ทำร้ายร่างกายได้ถึงกับอันตรายสาหัส ไม้อันย่อมเป็นอาวุธ แต่หากไม่สามารถใช้ทำอันตรายสาหัสอย่างอาวุธได้ย่อมไม่เป็นอาวุธ

- การใช้ที่จะเป็นอาวุธ "ต้องเป็นการใช้ประทุษร้ายแก่ร่างกาย" ถ้าใช้ทำอันตรายแก่ทรัพย์หรือใช้ขว้างปาบ้านเรือนมิได้ตั้งใจให้ถูกคนหรือให้เข้าใจว่าจะทำอันตรายแก่ร่างกายคน ไม่เป็นใช้มีเจตนาใช้เป็นอาวุธ เช่น พบเป็ดแล้วใช้ไม้ตีเป็ดแล้วเอาเป็ดไป ไม่ได้ใช้ไม้เป็นอาวุธ ไม่ถือว่าเป็นการลักทรัพย์โดยมีอาวุธ แต่อาจไม่จำเป็นต้องใช้ทำร้ายจริงๆ เพียงแต่ขู่จะทำร้ายคนก็เป็นเจตนาจะใช้ประทุษร้ายแล้ว

- ส่วนที่ว่า ใช้อย่างอาวุธ นั้นหมายความว่าแม้วัตถุ บางอย่างจะใช้ทำอันตรายบุคคลถึงสาหัส หากลักษณะวิธีการที่ใช้เทียบไม่ได้กับอาวุธโดยสภาพอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วก็ยังไม่ถือเป็นอาวุธ เช่นใช้เข็มจิ้มลูกตาให้บอดเทียบไม่ได้กับอาวุธใด ที่ใช้เฉพาะการทำให้ตาบอดจึงไม่เป็นอาวุธ ใช้เชือกรัดคอ ไม่ถือเป็นอาวุธเพราะเทียบไม่ได้กับสิ่งใด ที่เป็นอาวุธในลักษณะเช่นนั้น ใช้ก้อนหินทุ่ม ขับรถยนต์ไล่ชน ใช้ยาฉีดให้เกิดอันตรายสาหัส ไม่มีลักษณะเทียบได้กับอาวุธโดยสภาพ จึงไม่เป็นอาวุธ แต่ถ้าใช้ปิ่นผม ยาวๆทำร้ายร่างกาย ใช้กรรไกขาเดียว เหล็กแหลมเจาะกระสอบข้าวสาร เหล่านี้เทียบได้กับมีดเป็นอาวุธ

" มีดคัตเตอร์ยาวประมาณ 1 ฟุต มีตัวมีกว้างประมาณ 2 นิ้วเป็นมีดคัตเตอร์ขนาดใหญ่จำเลยมีเจตนาจะใช้อย่างเป็นอาวุธจึงเป็นอาวุธตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 1(5) "

(ฎ.9062/2558 , ฎ 1400/2538)

" ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 1(5) อาวุธ หมายความรวมถึงสิ่งซึ่งไม่เป็นอาวุธโดยสภาพแต่งซิ่งได้ใช้หรือเจตนาจะใช้ประทุษร้ายร่างกายจึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ ผู้ถูกกล่าวหานำกระป๋องสเปรย์พริกไทยเข้าไปในบริเวณศาลชั้นต้น สำหรับสเปรย์พริกไทยได้ความว่าผลิตขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ในการใช้ฉีดพ่นเพื่อยับยั้งบุคคลหรือสัตว์ร้ายมิให้เข้ามาใกล้หรือทำร้ายผู้อื่น ผู้ที่ถูกฉีดสเปรย์สารในกระป๋องสเปรย์ใส่จะมีอาการสำลักจามระคายเคืองหรือแสบตาหลังจากนั้นไม่นานก็สามารถหายเป็นปกติได้ สเปรย์พริกไทยจึงไม่เป็นอาวุธโดยสภาพทางไม่อาจใช้ประทุษร้ายร่างกายถึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ สเปรย์พริกไทย จึงไม่ใช่อาวุธตามความหมายของบทบัญญัติทางต้น
(ฎ.2030/2554)

#สะกิดต่อมกฎหมาย